Inkubacja jaj w aparatach lęgowych, jak już wszystkim wiadomo jest procesem złożonym. Aby dobrze się przygotować i dorobić się udanych lęgów trzeba trochę wiedzy na temat warunków środowiskowych jakie trzeba stworzyć jajom ptaków aby mogły się z nich wykluć zdrowe i silne pisklęta. Postaramy się tutaj omówić kilka podstawowych parametrów:
1. Temperatura w inkubatorze podczas wylęgu jaj
2. Temperatura i czas inkubacji jaj ptaków
3. Temperatura i czas inkubacji jaj ptaków
3. Spadek wagi jaj podczas inkubacji
Na początek jednak polecamy filmik z inkubacji jaj przepiórczych.
| Cecha | Przepiórka japońska (Coturnix coturnix japonica) | Paw Niebieski (Pavo cristatus) |
| Dojrzałość płciowa samicy | Już po 7 tygodniach życia | Po 3 latach życia |
| Ilość składanych jaj | Nawet 2 jaja dziennie w chowie klatkowym | Maksymalnie 15 jaj w roku w sezonie wiosenno letnim przy zachowaniu odpowiednich warunków bytowych |
| Rozmiar jaj | 1 jajo pawia = 10 jaj przepiórczych | Wagowa dysproporcja podobna |
Temperatura podczas inkubacji w inkubatorze
Dokładne temperatury inkubacji jest najważniejszym parametrem dla pomyPlnego wylęgu piskląt. Nawet marginalne różnice temperatury mogą wpływać na spadek jakoPci wylęgu. Rozwijający się zarodek w jaju podczas procesu inkubacji jest bardzo wrażliwy i nawet małe odchylenie temperatury mogą spowodować nienormalny rozwój pisklęcia począwszy na zmianach narządów wewnętrznych a skończywszy na deformacjach. WartoPć temperatury nie ma tak dużego znaczenia jak jej wahania. Najważniejsze jest to by inkubacja przebiegała w stałych warunkach termicznych, a różnice temperatur nie przekraczały 0,25oC.
Należy pamiętać iż temperatura w komorze lęgowej nie jest jednakowa, istnieje wyraĽna tendencja do obniżania się temperatury na niższych półkach inkubatora. Jest to tym bardziej zauważalne w inkubatorach bez wymuszonego obiegu powietrza – bez wentylatora. W inkubatorach bez wymuszonego obiegu istnieje duży problem ustalenia temperatury związany z miejscem jego pomiaru. Dlatego pomiar trzeba prowadzić na wysokoPci górnej częPci jaj należy układać termometru na tacy lęgowej tylko na jajach. Biorąc pod uwagę różnice temperatury z górnej i dolnej częPci jaja należy tak ustawiać temperaturę by była ona nieco wyższa niż w Inkubatorach z dobrym obiegiem powietrza. Fakt zróżnicowania temperatury na różnych wysokoPciach nie ma negatywnego wpływu na wyląg jaj. Wiele osób twierdzi nawet, iż jest to zjawisko pożądane odwzorujące naturalną dysproporcję temperatur panującą naturalnym gnieĽdzie lęgowym.
Poniżej skrócona tabela temperatury czasu inkubacji jaj ptaków w inkubatorze:
| Gatunki ptaków | Zalecana temperatura wylęgu w inkubatorze | Typowy okres inkubacji |
| Kury | 37.4-37.6°C (99.3-99.6°F) | 21 dni |
| Bażant | 37.6-37.8°C (99,6-100°F) | 23-27 dni |
| Przepiórki | 37.6-37.8°C (99.6-100°F) | 16-23 dn |
| Kaczki | 37.4-37.6°C (99.3-99.6°F) | 28 dni |
| Gęsi | 37.4-37,6°C (99.3-99.6°F) | 28-32 dni |
Papugi:
| Amazonki | 36.8-37.0°C (98.3-98.6°F) | 24-29 dni |
| Macaws | 36.8-37.0°C (98.3-98.6°F) | 26-28 dni |
| Love birds | 36.8-37.0°C (98.3-98.6°F) | 22-24 dni |
| Afryki Grey | 36.8-37.0°C (98.3-98.6°F) | 28 dni |
| Eclectus | 36.8-37.0°C (98.3-98.6°F) | 28 dni |
Szcegółowa tabela czasów inkubacji, wulgotności i temperatury wylegu jaj ptaków w inkubatorze
Rozwijające się zarodki są dość tolerancyjne dla krótkotrwałych spadków temperatury i użytkownik nie musi obawiać się ochłodzenia, które występuje podczas kontroli jaj. Znacznie gorsze skutki na wyniki lęgów może wywołać krótkotrwałe podniesienie temperatury powyżej właściwej dla inkubacji. Temperatury powyżej idealne mogą szybko mieć poważny negatywny wpływ na ceny i luków należy unikać.
Gdy temperatura inkubacji zostanie już wyregulowana do żądanego poziomu, pokrywka gniazda kabla i potencjometru powinna zostać przykręcona na swoje miejsce, aby mieć pewność, że kabel jest odpowiednio dociśnięty i wszelkie połączenia są w pełni chronione przed odpryskami wody. Przyłóż pokrywkę na jej miejsce i dokręć ją.
Wilgotność i wentylacja jaj w inkubatorze lęgowym
Krótkoterminowe wahania wilgotności nie mają większego znaczenia. Średnia wilgotność mierzona higrometrem w okresie inkubacji musi znajdować się w pobliżu osiągnięcia optymalnej utrata masy jaja. Wysoka wilgotność na dzień lub dwa wylęgowymi jest również ważna. Strzeż chroniczne, nadmierne wilgotności.
Są dwa czynniki wpływające na wilgotność w procesie inkubacji: odparowanie wody z komory inkubatora (zarówno z jaj jak i z dodatkowej wody) oraz poziom wentylacji. Zawartość wody w powietrzu jest również uzależniona od budowy inkubatora
Istnieją trzy metody dostępne dla hodowców ptaków do osiągnięcia wilgotności w inkubacji na odpowiednim poziomie:
- Postępuj zgodnie z zaleceniami producenta odnośnie utrzymywania poziomu wody i wentylacja (patrz poniżej).
- Mierzyć poziom wilgotności i dostosowywać go do poziomu wskazywanych w ogólnodostępnych wytycznych dla różnych gatunków (patrz poniżej).
- Monitoruj spadek masy jaj, którego bezpośredni skutek odnosi się do poziomu wilgotności i jego poprawność w stosunku ogólnodostępnych danych dotyczących konkretnych gatunków.
Jako ogólne wskazówki dla drobiu ustaw otwór kontroli wentylacji w połowie otwarty i wlej wodę do jednego z dwóch kanalików wewnątrz inkubatora. Jeżeli inkubator nie jest pełny zmniejsz odpowiednio otwór wentylacyjny. Jeśli inkubatora jest pełen jaj papug (papuga bez względu na gatunek), otwór wentylacyjny powinien być otwarty mniej więcej w 2/3.Jeśli jaj jest mniej, odpowiednio zmniejsz otwór wentylacyjny.
Dla wszystkich gatunków upewnij się, że na dwa ostatnie dni inkubacji oba kanały na wodę są pełne. W okresie klucia wymagany jest wyższy poziom wilgotności, aby zapobiec szybkiego zasychania błon gdy skorupka zostanie już przebita. Nie zamykaj otworu wentylacyjnego poniżej 1/3 podczas klucia.
Powyższe wytyczne odnoszą się do pracy w standardowych warunkach otoczenia i są raczej uogólnione, są jednak proste i często skuteczne. Wykres spadku wagi jaj w okresie inkubacji
Jeżeli pomiaru poziomu wilgotności dokonujesz bezpośrednio z tanich analogowych bądź cyfrowych mierników. Oto ogólnie przyjęta poziomy wilgotności dla różnych grup gatunków:
Podczas inkubacji:
- Drób 40-50% RH
- Ptactwo wodne 45-55% RH
- Papugi 35-45% RH
Lęgi
- Dla wszystkich gatunków RH 65% lub więcej
Aby uzyskać więcej szczegółowych informacji na temat wymagań poszczególnych gatunków sprawdź w odpowiedniej literaturze.
Jajo traci wilgoć poprzez skorupę. Wskaźnik parowania zależy od poziomu wilgotności powietrza wokół jaj i porowatości powłoki. Podczas inkubacji jaja muszą stracić ustaloną ilość wody, która odpowiada utracie wagi w wysokości około 13-16% w zależności od gatunku. Poprzez okresowe ważenie jaj podczas inkubacji możliwe jest monitorowanie i, jeśli to konieczne, korekta poziomu wilgotności do osiągnięcia prawidłowej utraty masy. Zważ jaja w dniu włożenia ich do inkubatora, i nanieść ich średnią wagę na wykres (patrz przykład poniżej). Idealna linia straty wagi może być wykreślone poprzez połączenie punkt początkowego (reprezentującego zmierzoną wartość średnią w dniu włożenia jaj do inkubatora) z idealną masą ciała w dniu klucia (13-16% mniejsza zależnie od gatunku). Wagi z idealnym luku masy (13-16% mniej w zależności od gatunku). Oś x reprezentuje w tym momencie okres inkubacji w dniach (oś czasu).
Strata wagi jaj podczas inkubacji
Mierząc aktualną średnią wagę inkubowanych jaj co kilka dni, możemy wykreślić rzeczywistą utratę wagi i porównać do idealnej strat masy jaj reprezentowanej przez pierwszą linię. W ten sposób możemy nanosić ewentualne korekty do procesu inkubacji. Na przykład, gdy rzeczywisty spadek masy jaj był większy niż idealne (patrz wykres poniżej), to powietrze jest zbyt suche i należy zwiększyć wilgotność w celu wyrównania strat.
Typowa idealna strata wagi dla poszczególnych grup gatunków:
- Drób 13%
- Papugi 16%
- Ptactwo wodne 14%
Z trzech wyżej podanych metod najbardziej wiarygodna jest metoda ważenia jaj, i tę metodę poleca się najbardziej. Szczególnie w tych przypadkach, gdy wyniki lęgów są słabe lub jeśli inkubowane są jaja wysokiej jakości.
Podniesienie poziomu wilgoci można dokonać poprzez zmianę ustawień kontroli wentylacji (zmniejszenie wentylacji w celu zwiększenia wilgotności) zamiast dolania wody, lub dolanie wody do jednego lub obu kanałów na wodę. Wilgotność może być dalej zwiększona poprzez umieszczenie papierowych pasków lub szmatki w jednym lub obu kanalikach na wodę. Specjalne paski do odparowywania dostępne są w Brinsea Products.
Dla wszystkich gatunków wilgotność podczas wylęgania musi być podniesiona. Ze względu na krótki okres procesu lęgowego wymagającego większej ilości wody utratę masy jaj nie będzie w istotny sposób naruszona. Wysoka wilgotność jest konieczna, aby zapobiec wysuszeniu błon wewnętrznych jaj i twardnienie ich zanim pisklę w pełni wydostanie się ze skorupy. Wilgotność zaczyna oczywiście rosnąć gdy wylęgną się pierwsze jaja a ich wewnętrzne błony zaczną schnąć. Efekt ten jest w proporcjonalny do zwiększonej powierzchni parowania wody z kanałów.
